Эрнекун, авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, каҫ кӳлӗм 17 сехет те 15 минутра эсир ӑҫта пулатӑр, мӗн тӑватӑр? Сирӗн ҫывӑхра телевизор, компьютер е смартфон пулсан телекурӑмӑн «Культура» каналне тупмашкӑн тӑрашсах сӗнетӗп. Шӑп ҫав вӑхӑтра унта «Письма из провинции» ярӑмри черетлӗ кӑларӑм, документлӑ фильм пуҫланать. Ку ярӑм «Культура» каналпа 20 ҫул хушши пырать ӗнтӗ. Пӗринче унта Хусан пек пысӑк хулапа паллаштараҫҫӗ, тепринче – районпа‑округпа, виҫҫӗмӗшӗнче – тинӗсри утравпа е пӗчӗкҫӗ ялпа. Ку хутӗнче ӳкерӳ ушкӑнӗ Тверь облаҫӗн Бологой районӗнчи Денисова Горка (Тенис Сӑрчӗ) ялне ҫитсе килнӗ.
Ҫак ял пирӗншӗн мӗнпе кӑсӑклӑ-ха? Чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи, Библин чӑвашла куҫарӑвӗн тӗп редакторӗ Ева Николаевна Лисина ҫу уйӑхӗсене (вӑтӑр ҫул ӗнтӗ) ҫак ялта ирттерет. Кӑшт ӗлӗкрех Ева Лисина пиччӗшӗн Геннадий Айхи поэтӑн ҫуллахи «резиденцийӗ» те ҫак касрах пулнӑччӗ. Вӗсен чӑваш, вырӑс тата тӗнче литературине илем кӳрекен чылай хайлавӗ шӑпах ҫавӑнта ҫуралнӑ е тӗвӗленнӗ.
Эпир сирӗнпе курма тӑрӑшакан фильмӑн сӑнарӗсем: Тенис Сӑртлӑхӗ, Ева Лисина тата унӑн кӳршисем Евгения Гребеневӑпа Лев Иванов.
Тверь облаҫӗнчи Пено районӗнчи Олений Рог 2 ялта ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнчи каҫхине, пушар алхаснӑ. Унта бытовка ҫуннӑ. Ҫавӑнта Чӑваш Енрен пӳрт хӑпартма кайнӑ арҫынсем тӗпленнӗ. Пушар хуралтӑра шалта тухни паллӑ. Тверь тӑрӑхӗнчи специалистсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, арҫынсем (вӗсем тӑваттӑн пулнӑ) сӗрӗмпе вилнӗ. Пӑтӑрмах хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Усал хыпара пӗлнӗ хыҫҫӑн Чӑваш Ен Этеперӗ Олег Николаев Тверь облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗпе Игорь Руденяпа ҫыхӑннӑ. Республика ертӳҫи Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, ентешсене Чӑваш Ене илсе килме пулӑшӗҫ. Олег Николаев калашле, шел те, вӑл вӗсемшӗн юлашки ҫул пулӗ. Ҫамрӑк, вӑйпитти, ҫут тӗнче илемӗпе савӑнса та киленсе пурӑнмалли арҫынсем пурнӑҫран уйрӑлнӑ...
«Газпром газораспределение» акционерсен обществи Чӑваш Енри газ пӑрӑхӗсене туянать. Унпа пӗрле — ҫӗре те. Ку хыпара паян «Экономика сегодня» (чӑв. Паянхи экономика) федераци агентстви хыпарлать. Ҫӗре укҫа парсах илме палӑртнӑ.
Акционерсен обществи пӑрӑха ҫӗршывӑн 12 регионӗнче: Алтайра, Пушкӑртстанра, Калмӑк Республикинче, Коми Республикинче, Мордва Республикинче, Ростов, Сарту, Тверь, Чӗмпӗр, Челепи облаҫӗсенче тата Пермь крайӗнче — туянӗ.
«Газпром газораспределение» 888 887,58 метр тӑршшӗ 49 участока илӗ. Ӑна туянма компание 7 млрд тенке ларӗ. Пӑрӑхпа ҫӗре илекенни — маларах асӑннӑ обществӑн «Газпром межрегионгаз» предприятийӗ. Хак пирки регионсемпе тата ҫӗр хуҫисемпе шӑпах вӑл предприяти хаклашӗ.
Чӑваш Енӗн экс-сенаторне Леонид Лебедева федераци шайӗнчех шыраҫҫӗ. Вӑл 220 миллион доллар вӑрланӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Ун тӗлӗшпе авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Тверь облаҫӗнчи полицейскисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следовательсем шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл «Синтез» пуҫлӑхӗ пулнӑ чухне «ТГК-2» энергетика компанийӗн генеральнӑй директорӗпе каварлашса унӑн хыснинчен 220 миллион доллар тенкӗ вӑрланӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, экс-сенатор следовательсем патне тӗпчеве килмен хыҫҫӑн ӑна шырама тытӑннӑ. Ку унӑн адвокачӗшӗн те кӗтменлӗх пулнӑ.
Аса илтерер: 2002 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен Леонид Лебедев Федераци Канашӗнче пирӗн республика сенаторӗ пулнӑ. Вӑл пуҫарнипе 2003 ҫулта «Чӑваш Ен» фонд йӗркеленнӗ. 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Лебедев ку должноҫран кайнӑ.
Чӑваш Енри пӗр ҫамрӑк автостоп мелӗпе ҫӗршыв курса ҫӳрет. Чипер-йӗркеллӗ ҫӳрекенскер, никама та чӑрмантарманскер йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Ленинград облаҫӗнче пулнӑ. Ҫурҫӗр ҫитеспе йӗрке хуралне шӑнкӑравланӑ вӑл.
Пакунлисене тӗпӗ-йӗрӗпе каласа кӑтартнӑ. Вӑл Тверь облаҫӗнчен килнӗ-мӗн. Унта вӑл ҫула май каякан пӗр урапана чарнӑ. Пӗр заправкӑра каччӑ «нушапа» тухнӑ. Водитель вара меллӗ лару-тӑрупа усӑ курнӑ — вырӑнтан тапраннӑ та кайнӑ. Салонра лешӗн япаласем чикнӗ рюкзакӗ, 10 пин тенкӗ ытла тӑракан телефонӗ юлнӑ.
Халӗ ку тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
Муркаш районӗнчи фермер тырӑ акса ӳстернӗ хыҫҫан йӗтӗнпе горчица акма шухӑшланӑ.
Кӑҫал Рудольф Гармонистов йӗтӗне пӗрремӗш хут ҫулса илнӗ. Унччен вӑл тыр-пул кӑна акнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, йӗтӗнпе тата горчицӑпа ытларах укҫа туса илме пулать-мӗн. Йӗтӗн ҫӑвӗ Раҫҫейре те, ют ҫӗршывра та паха ҫимӗҫ шутланать. Каяшӗпе биотопливо тӑваҫҫӗ.
Анчах йӗтӗне ҫулса кӗртме йывӑр-мӗн. Анчах фермер ку ӗҫе тунӑ, вӑрлӑх та хунӑ. Йӗтӗн япӑх ҫулӑнать — пусма пекех. Фермер ӑна мӗнле ӳстермеллине Тверь облаҫӗнче вӗреннӗ. Унта йӗтӗн ӳстермешкӗн патшалӑх пулӑшу парать. Пирӗн республикӑра вара тыр-пул валли ҫеҫ субсиди пур.
Кӑҫал туса илнӗ йӗтӗнпе горчица ют ҫӗршыва ӑсаннӑ. Анчах фермер ҫитес ҫул ӑна Раҫҫейре туянакансем пуласса шанать.
Чӑваш ҫамрӑкӗсем Тӗвер облаҫӗнче иртекен «Селигер - 2014» канашлӑва кайни пирки унччен пӗлтернӗччӗ. Селигер кӳлӗ хӗррине Чӑваш Енрен 39 яш-хӗр ҫитнӗ.
Шел те, кӑҫал канушлура пӑтӑмрах пулнӑ. Унти ҫамрӑксенчен чылайӑшӗ апат ҫисе наркӑмӑшланнӑ. Кун тӗлӗшпе утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Утӑн 20-21-мӗшӗсенче тухтӑрсем патне канашлӑва хутшӑнакан 140 яш-хӗр пырса пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсенчен 38-шне сыватмӑша вырттарнӑ.
Роспоторебнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫамрӑксем апат блокӗнче санитари нормисене пӑснӑшӑн наркӑмӑшланнӑ.
-6.7 °C